NLLageLandenLiefde: een theatrale omhelzing tussen Nederland en Vlaanderen
Maar
mondjesmaat staat Vlaams theater op de Nederlandse planken en vice versa.
Zonde, vinden ze bij het TheaterFestival Vlaanderen en het Nederlands Theater
Festival. In de aanloop naar beide festivals die plaatsvinden van 7 tot en met
17 september in Amsterdam en Brussel lanceerden ze een initiatief om de
uitwisseling en samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen te
stimuleren: #LageLandenLiefde.
De
uitwisseling tussen de Vlaamse en Nederlandse podiumkunsten verliep in de jaren
tachtig en negentig van de vorige eeuw succesvol, daarna is er de klad in gekomen. Dat was voornamelijk te wijten
aan het uiteendrijven van artistieke opvattingen en financiële drempels.
Die
afbrokkeling van de samenwerking vond ook plaats bij de twee Theaterfestivals
van de Lage Landen. Vanaf 1987 toonden zij elk jaar een gedeelde selectie van
de meest succesvolle producties uit Vlaanderen en Nederland. Vlak na de
eeuwwisseling stopte dit samenwerkingsverband toen de festivals geen
Nederlandse subsidies meer kregen. Op kleine schaal bleef er uitwisseling, maar
een echte comeback voltrok zich pas twee jaar geleden.
De Theaterfestivalcoördinatoren en
-directeuren Nora Mahammed (Vlaanderen) en Tobias Kokkelmans (Nederland)
besloten de oude constructie nieuw leven in te blazen. Daarmee liepen ze
vooruit op de vernieuwde aandacht voor de samenwerking tussen het Vlaamse en
Nederlandse podiumkunstkunstenlandschap die de Vlaamse en Nederlandse
regeringen na hun top in januari 2023 aankondigden.
‘In onze huidige samenleving krijgen we te maken met thema’s waarmee we op internationaal vlak moeten dealen zoals klimaat, oorlog en migratie’ – Tobias Kokkelmans (Directeur Theaterfestival Nederland)
“De hernieuwde interesse vanuit
beleidsmakers is logisch”, zegt Kokkelmans. “In onze huidige samenleving
krijgen we te maken met thema’s waarmee we op internationaal vlak moeten dealen
zoals klimaat, oorlog en migratie. Samenwerkingen zijn een symbool voor
eensgezindheid. Het theater kan dienen als spiegel voor de problematieken in de
samenleving en bewustwording onder de mensen creëren.”
Strenge selectie
In het voorjaar selecteerden een
Nederlandse jury en een Vlaamse jury onafhankelijk van elkaar producties voor de aankomende festivals in
Amsterdam en Brussel. De Vlaamse jury stelde opvallend veel Nederlandse
producties voor en de Nederlandse jury verschillende Vlaamse producties. Ook
kozen beide jury’s een aantal Vlaams-Nederlandse samenwerkingen uit.
Die keuze was volgens de
coördinatoren van groot belang: “Er is momenteel sprake van een
spreidingsprobleem tussen Nederland en Vlaanderen”, zegt Mahammed. “Voorstellingen
komen maar mondjesmaat de grens over doordat schouwburgen bang zijn voor een
lage opkomst. Het is een uitvloeisel van ‘onbekend maakt onbemind’. Wij
proberen dat stramien te doorbreken door het publiek en programmatoren in
contact te brengen met Vlaams-Nederlandse werk van een hoog artistiek niveau.”
‘Dat voorstellingen maar mondjesmaat de grens overkomen, is een uitvloeisel van ‘onbekend maakt onbemind’. Wij proberen dat stramien te doorbreken’ – Nora Mahammed (coördinator TheaterFestival Vlaanderen)
Dit streven geven ze nu een nieuwe
impuls onder de noemer #LageLandenLiefde. “Het is een kwaliteitslabel dat de
nadruk legt op het feit dat Vlaamse en Nederlandse podiumkunsten het ontdekken
waard zijn aan beide kanten van de grens”, vertelt mede-campagneoprichter Ellen
de Bruyne. “Het hoofddoel van de campagne is dus om Vlaams werk in Nederland en
Nederlands werk in Vlaanderen te verspreiden en bekend te maken. Dat een grote
hoeveelheid Vlaams-Nederlandse, Vlaamse en Nederlandse producties over de
grenzen gaan tijdens de Theaterfestivals is een mooie eerste stap naar een
duurzaam effect. Vaak krijgen de theatergezelschappen na selectie voor de
Theaterfestivals een aanbod om op tournee te gaan.”
Campagnebeeld van #LageLandenLiefdeDe campagne vervult ook een gidsrol, vindt Kokkelmans. “Er is zoveel aanbod van theaterwerk
in Nederland en Vlaanderen dat het publiek en programmatoren door de bomen het
bos niet meer zien. Onze missie is om weer een duidelijke route voor hen uit te
stippelen in het theaterlandschap.”
Cultuurjournaliste Evelyne Coussens kaartte onlangs aan dat de Nederlandse en Vlaamse podiumkunsten ook
uit elkaar zijn gegroeid door artistieke verschillen. Volgens Mahammed hoeft
dat geen probleem te zijn: “Al jaren hoor ik een herenigingswens vanuit
programmatoren, theatermakers en cultuurjournalisten. Anders dan voorgaande
jaren lijkt het publiek ook weer durf te hebben. Er is behoefte aan nieuwe
ontmoetingen.”
Waarom het voor de coördinatoren zo
belangrijk is dat het Vlaams-Nederlandse theater weer onverbrekelijk met elkaar
verbonden is? “Door de successen in het verleden zijn we ervan overtuigd dat
een Vlaams-Nederlandse samenwerking kan zorgen voor bijzondere innovaties
binnen het theaterlandschap”, zegt Kokkelmans. “Op de aankomende festivals gaan
we dat ook zeker zien, bijvoorbeeld bij het theaterstuk Analoog. Een
bijzondere ontmoeting vindt plaats tussen twee mensen: één uit Nederland en één
uit Vlaanderen. Hopelijk blijft het niet bij deze ene ontmoeting en komen er
straks veel meer.”
Theatervoorstellingen, tijden en tickets zijn te vinden via https://www.theaterfestival.be/over/ (Brussel) en https://tf.nl/ (Amsterdam). Hier vind je een
overzicht van de Vlaamse voorstellingen in Nederland en de Nederlandse stukken
in Vlaanderen.
nl
